Temat chyba dosyć mocno eksploatowany przez polskich wielbiciela wina. Wiele razy już pisano na łamach Magazynu Wino czy też na forum portalu Gazeta.pl o tym jakie szkło do czego, który producent lepszy itd. My wchodzimy z butami w świat wina z kolejnymi opiniami. Tak. Opiniami, nie ocenami, ponieważ nie widzimy potrzeby dokonywania przeglądu rynku gdyż każdy musi znaleźć dla siebie szkło najbardziej odpowiednie, zgodne z własnymi preferencjami. Nasze opinie skupiają się głównie tego, co warto mieć w domu, by swobodnie móc zająć się wybraną butelką. Pochylamy się nad producentami, ogólnie opisując produkty dostępne w ich port folio oraz dzielimy się własnym doświadczeniem. Na wstępie chcemy zaznaczyć, że opisujemy producentów produkujących szkło do wina, a nie jakieś dziwne kolorowe wymysły designerów.

Ogólna porada.
Zaczynamy swoją przygodę z winem i w pewnym momencie zadajemy sobie ważne pytanie: jakie szkło powinienem mieć w domu by móc w swobodnie korzystać z dobrodziejstw kolejnych butelek? Z pewnością warto mieć oddzielne kieliszki do wina czerwonego i oddzielne do białego. Do tego przyda się przyzwoita karafka, czasem do napowietrzenia, czasem do dekantacji. Kieliszki do szampana możemy sobie darować, często kieliszek do wina białego jest wystarczający. No chyba, że jesteśmy z tych, którzy co tydzień „coś” świętują szampanem lub po prostu kochamy często pić takie wino, to wtedy nie mamy wyjścia. Wiele osób w swoim domu posiada zestaw kieliszków do codziennego użytku lub do imprez, ale mają też swoje zestawy „po dwa kieliszki do każdego”, które są wykorzystywane w bardziej kameralnych warunkach.

Z pewnością „dobre” szkło to podstawa. Wielu piwoszy nie pija piwa z puszki, bo źle smakuje. Wino pite lub degustowane z porcelanowej filiżanki lub z bidonu z pewnością będzie inaczej smakowało niż takie degustowane z przystosowanego kieliszka. Problem może lekko trącać snobizmem, ale jeśli tak się dzieje, to zapraszamy do przeprowadzenia testu. Kupcie sobie państwo najprostszy z kieliszków dostępny w którymś ze sklepów Ikea lub jakiś z firmy Luminarc. Potem wydajmy 25 PLN na jeden kieliszek firmy Spiegelau lub Schott Zwiesel (uwaga, w tej cenie u tych poprzednio wymienionych producentów nabędziemy zestaw sześciu kieliszków). A teraz test…

I? Różnica jest odczuwalna dla każdego. Nie wierzymy, że może być inaczej. Jeśli by tak nie było, to z pewnością producenci szkła specjalistycznego dawno by upadli, ponieważ nie mogliby się utrzymywać jedynie z dochodów pochodzących z gastronomii. Rzecz jasna zarabiają również na konsumentach indywidualnych i w ten sposób cała rzesza maniaków wina cieszy się dobrym degustacją win wykorzystując szkło dobrej jakości.

Poniżej przedstawiamy dodatkową wiedzę, która może okazać się pomocna w przygodzie z winem.

Rodzaje.

Wiemy już, że inne kieliszki są do czerwonego, inne do białego wina, a jeszcze inne do win musujących. To nie koniec. Istnieją oddzielne kieliszki do win wzmacnianych, do win naturalnie słodkich (deserowych). Do tego warto dodać dwa kolejne typy.
Pierwszy to zróżnicowanie szkła ze względu na region z którego pochodzi wino lub ze względu na szczep winorośli, z którego wino zostało wykonane. Tak więc mamy nie tylko inny kieliszek do wina z Burgundii i inny do tego pochodzącego z Bordeaux. Mamy również inny do szczepu Chardonnay i inny do Sauvignon Blanc. Może wydawać się to jakąś fanaberią, ale różnica jest wyczuwalna, ponieważ kieliszki są tak projektowane by wydobywać jak najwięcej z potencjału danego szczepu czy regionu, a te w rzeczy samej różnią się między sobą. Jedne bardziej uwypuklają konkretne cechy np. Cabernet Sauvignon, których nie posiada Chardonnay, dlatego też różnią się i kieliszki. Nie tylko to należy wziąć pod uwagę w tym miejscu. Do tego, że każde z win ma swoje charakterystyczne aromaty i smaki, które są wyraźniej podkreślane przez wykorzystanie specjalnego kieliszka, dodać w tym momencie trzeba jeszcze wiedzę na temat budowy jamy ustnej człowieka i tego jak rozmieszczone są poszczególne sensory smakowe. Zatem właściwy kieliszek tak rozprowadza i wprowadza do ust wino by w jak najbardziej efektywny sposób uwypuklić dane aspekty wina. Szczegółowe informacje na temat budowy jamy ustnej człowieka znajdziecie Państwo w dziale Degustacja.
Drugi typ związany jest z szeroko pojętą jakością. Mamy serie kieliszków podstawowy (czasem przeznaczonych głównie do gastronomii), potem kilka innych serii, które zakończone są serią najdroższą, najwyższej jakości, dla profesjonalistów. Wpływ ma takie zróżnicowanie ma poziom domieszki kryształu, samo wykonanie kieliszka (klejone ze stopką lub wykonywane w całości), jakość i precyzja wykonania, zawężenie na potrzeby specjalistów np. wersja szkła producenta Riedel z serii Sommelier (ta najdroższa) ofertuje oddzielne szkło do Burgunda, inne do Bordeaux i jeszcze inne do Chianti.

INAO.

Te informacje bardziej z kategorii „ciekawostki”. Istnieje coś takiego jak kieliszek INAO. INAO w ogóle to instytucja funkcjonująca w ramach francuskiego ministerstwa rolnictwa. Institut National des Appellations d’Origine czyli Krajowy Instytut do spraw Chronionych Nazw. Tłumaczenie pozostawia wiele do życzenia. W dużym uproszczeniu instytucja ta zajmuje się regulacjami odnośnie chronionych nazw pochodzenia (np. by wino mogło zawierać na etykiecie, że pochodzi z regionu Crozes Hermitage musi spełniać konkretne warunki wcześniej wyznaczone przez tenże instytut). W Polsce porównać to możemy do instytucji, która zajmuje się ochroną znaków towarowych by produkowane były one w ściśle określonych warunkach (np. jeśli ser ma być nazwany oscypkiem to nie może pochodzić z mazur lub spod szczecina, ale z konkretnego regionu polski, spełniając szczegółowo określone normy odnośnie produkcji itp.). Wygląd kieliszka zaprezentowany jest na zdjęciu obok.
Jest to oficjalny kieliszek INAO zaprojektowany Taki kieliszek niełatwo jest spotkać, nie będąc uczestnikiem specjalistycznych degustacji z udziałem producentów. Z naszego doświadczenia wynika to, że wykorzystywany jest w Polsce niezwykle rzadko. Projekt czaszy kieliszka mocno kojarzy się z kształtem jajka (mocne zwężenie przy samym otworze końcowym). Celem takiego wyglądu było umożliwienie poprawienia koncentracji aromatów na końcu kieliszka oraz możliwość „kręcenia” winem w kieliszku unikając przy tym potencjalnego jego rozlania na towarzyszy degustacji. Uważany jest również za narzędzie uniwersalne jeśli chodzi o typ degustowanego wina. Robert Parker uważa ten kieliszek za „Jeden z najwspanialszych na świecie i do tego niedrogich kieliszków służących degustacjom”. Michael Schustler w swojej książce (z resztą godnej polecenia) „Degustacja wina” również posługuje się tego typu kieliszkiem.
Z pewnością jest to kieliszek wygodny do degustacji, pod warunkiem, że jest wykonany z dobrej jakości szkła, ale z pewnością nie nadaje się do wyposażenia domu, ponieważ zwyczajnie jest bardzo mały i wykorzystywanie go na przykład przy kolacji ze znajomymi skazywałoby nas na przejęcie roli kelnera, który co chwilę musi dolewać gościom wina.
Warto również nadmienić, że obecnie często spotykaną nazwą jest kieliszek ISO – International Standards Organisation (znów związany z instytucją zajmującą się ustalaniem wszelakich norm i standardów w różnych dziedzinach naszego życia).

Karafki.

Wybór na polskim rynku jest dosyć szeroki. Różnorodność kształtów również nie mała. Karafka służy dwom głównym celom. Pierwszy to zwyczajne napowietrzenie wina – część z nich potrzebuje być wcześniej przelanym do karafki by mogło złapać powietrza, pooddychać i otworzyć się w pełni. Drugi natomiast to dekantacja. Wina starsze (poza tym że również potrzebują napowietrzenia) wymagają poddania ich procesowi dekantacji ze względu na występujący w nich naturalnie z czasem powstający osad. Bez takiego procesu jest niemal 100% pewności, że wino wlewane do kieliszków prosto z butelki z osadem będzie przenosiło tenże osad prosto do kieliszka, a to już jest mało estetyczne i przeszkadza w degustacji. Jak wybrać odpowiednią dla siebie karafkę? Z pewnością musimy kupować coś co się nam wizualnie podoba. Potem natomiast trzeba wziąć pod uwagę względy praktyczne i pomyśleć o tym jak łatwo będzie nam taki sprzęt utrzymać w czystości i czym mamy odpowiednie akcesoria (szczotka, stojak do osuszania), które umożliwią nam właściwe zadbanie to taką karafkę. Bazując na swoim doświadczeniu i preferencjach, rekomendujemy zakupienie takiej karafki jaka przedstawiona jest na zdjęciu obok, jednocześnie nie dyskredytując produktów które różnią się od niej wyglądem.

Poniżej jako małą wskazówkę związaną z rynkiem polskim, podajemy nazwy producentów szkła, które są łatwiej lub trudniej, ale jednak dostępne w różnych punktach i raczej w ciągłej sprzedaży. Zwracamy uwagę, że na większą uwagę poważniej zainteresowanych tematem wina zasługują głównie czterej pierwsi.

Spiegelau, Riedel Glass, Eisch, Schott Zwiesel, Libbey, Krosno, Luminarc, Ikea.

Na świecie istnieje wielu bardzo dobrych producentów szkła. Zachęcamy tym samym by w trakcie różnych podróży winiarskich szukać również ciekawych i dobrych producentów związanych ze szkłem. Czasem możemy być zaskoczeni tym, jak dobra i zadowalająca może być relacja ceny do jakości.